Osman Bey’in Aşiret Reisliği ve Uç Beyliği

Ertuğrul Bey’in vefatından sonra idaresi altındaki birçok aşiretten -ki bu aşiretlerin Ertuğrul’un idaresi altında toplanmalarının kendisinin uc beyi ve Oğuzların en şerefli boyu olan Kayılara mensup olmalarının da dahli vardır- ihtida kabiliyet ve cevvaliyeti sebebi ile kendisinin mensup olduğu Kayı aşireti Ertuğrul’un küçük oğlu Osman Bey’i seçti.

Osman veya Otman Bey babasının son demlerinde de ona vekâlet ediyormuş; fakat Ertuğrul’un kardeşi Dündar Bey de birliğe reis olmak istediğinden aralarında ihtilâf hasıl oldu. Çünkü Kayı’dan başka aşiretler de yaşlı olan Dündar’ın reis olmasını muvafık buluyorlardı; fakat Dündar, Osman’ın reisliği için temayül fazla olduğunu anlayınca amcası da Osman’ın baş olmasını muvafık buldu ise de daha sonra yeğeni aleyhine faaliyeti duyulduğundan katledildi (1298). Nihayet Uc’taki Oğuz aşiretinin ittifakiyle Kayı boyundan olduğu için Osman Bey hepsine baş oldu.

Tarihlerin çoğunun yazdıklarına göre Osman Bey 656 H./ 1258 M. de Söğüt’de doğmuştu. Bu kaydın ne dereceye kadar doğru olduğu bilinemez. Buna göre aşiret beyi olduğu zaman yirmi üç yaşında demekti ki Selçuklu hükümdarı III. Giyasüddin Keyhusrev’in son senelerine doğrudur. Bir sene sonra Giyasüddin Keyhusrev İlhan’ın emriyle katlolunup yerine amcasının oğlu Giyasüddin Mesud hükümdar olmuştu.

İznik İmparatorluğu’nu 1261’de İstanbul’a nakliyle Paleolog hanedanı kurulduktan sonra Bitinya (Bursa, Bilecik ve İzmit havalisi) bölgesindeki idare gevşemiş ve bu havalideki Rum beylerinin İstanbul ile alâkalarınm zayıflaması Osman Gazi’yi faaliyete sevk etmiş ve hudut üzerindeki yerleri almaya başlamıştır.

Osman Bey’in elindeki yerlerin kuzey doğusunda Sakarya’dan Paflagonya’ya kadar sahip olan Umur Bey oğulları ve güneyinde Germiyan Beyliği bulunuyor ve Eskişehir’de -ihtimal Germiyanlılara tabi olarak- bir Uç beyi tarafından idare ediliyordu. Osman Bey’in silah arkadaşı olarak Samsa Çavuş, Konuralp, Akçakoca, Aygutalp, Gazi Abdurraman gibi ayrı ayrı aşiret beyleri de Osman Bey’in idaresi altında olarak istila hareketi esnasında beraber çalışıyorlardı.